Sự thật đặc sản nấm mối miền Tây chữa ung thư, ‘cải lão hoàn đồng’

Gần đây, nhiều người sẵn sàng bỏ tiền khủng chỉ để được thưởng thức đặc sản miền Tây có tên nấm mối. Họ còn truyền tai nhau rằng loại nấm đặc biệt này có thể phá hủy, ngăn sự phát triển của các tế bào ung thư, hạn chế lão hóa và có khả năng “cải lão hoàn đồng”. Thực hư câu chuyện này chưa biết tới đâu thì cơn sốt giá đã bùng nổ khi có nhiều người tin công dụng thần kỳ của nó. “Hàng hiếm” có xuất xứ từ miền Tây Nam Bộ Ngay từ giữa tháng Năm, nấm mối bắt đầu sinh trưởng cũng là lúc các tay “săn” vào cuộc. Được biết, loại nấm này thu hoạch rất khó khăn và được đồn thổi có nhiều công dụng chữa bệnh. Kỳ lạ hơn là nó chỉ xuất hiện vào lúc tờ mờ sáng, trên các gò đất có tổ mối thuộc các vùng sông nước của miền Tây. Không những thế, nấm chỉ ngoi lên mặt đất trong vòng một đến hai tuần trong tháng, không tranh thủ hái kịp, nấm sẽ tự biến mất.

Lần theo địa chỉ rao bán trên facebook, chúng tôi liên hệ theo số điện thoại 0909xxx517, người này giới thiệu tên là Đạt, quê Bến Tre, có thâm niên bán mặt hàng này trên chục năm. Đạt chia sẻ: “Trong mùa này mọi người bỏ hết công việc để đi hái nấm. Nhà em có hai đứa con được nghỉ hè, em cũng tranh thủ cho đi hái kiếm thêm tiền mua sách. Thực tế, nấm mối không dễ phát hiện, lại xuất hiện vào lúc trời còn tối nên cứ tờ mờ sáng, lũ trẻ lại phải cắp đèn, cắp giỏ đi tìm. Hái được nấm khi đang còn búp thì giá mới cao, những loại đã nở xòe thì thường bị mất giá hoặc không ai mua. Trong này có gia đình gặp may mắn chỉ một đêm có thể hái được 6 – 7kg, cũng có nhà đi cả đêm không được ký nào”.

Khi PV đề cập chuyện ngoài Hà Nội nấm mối có giá lên tới hơn triệu đồng/kg thì tại gốc giá bán thế nào, Đạt cho biết thêm: “Trong này em đứng ra làm đại lý thu mua từ các hộ dân trong vùng. Giá dao động từ 500 – 700 nghìn đồng/kg đối với loại nấm còn búp, loại nấm đã nở xòe thì chỉ còn 100 -200 nghìn đồng/kg. Thực tế, nấm mối đã nở thì nhà em không bán, chỉ để gia đình ăn thôi. Nếu tính cả công vận chuyển và bảo quản thì ra tới Hà Nội giá đó là đương nhiên, thậm chí cao hơn”. Để tìm hiểu rõ hơn về quy cách vận chuyển, bảo quản và lý giải tại sao thứ đặc sản này lại không được bán phổ biến tại Hà Nội, chúng tôi tìm gặp chị Thu Trang (quận Cầu Giấy, Hà Nội) và được biết gia đình chị đã sử dụng nấm mối hơn 4 năm nay. Nguồn hàng chủ yếu do có chị gái lấy chồng trong Tiền Giang cung cấp, nấm này không thể sinh trưởng ở miền Bắc. Khi PV ngỏ ý muốn mua “hàng tuyển”, chị Trang nhấc máy gọi cho người chị gái và cho chúng tôi nói chuyện trực tiếp. Đầu bên kia giọng đặc sệt Nam Bộ, xưng tên là Nhung. “Đặc thù của loại nấm này là chỉ xuất hiện một lần trong năm, số lượng hạn chế và rất khó bảo quản. Hiện tôi đang bán với giá 500.000-700.000 đồng/kg tùy loại, nhưng thường không có đủ hàng để bán, khách muốn mua phải đặt trước. Tôi cũng không dám hứa là bao giờ sẽ có vì loại nấm mối này không phải hàng dễ kiếm, bảo quản rất khó, dễ hao hụt. Cách mà bên mình thường làm để chuyển ra Bắc là phải rửa sạch khi vừa hái về, cho vào túi hoặc hộp nhựa kín ép chân không để làm chậm sự phát triển của nấm. Hoặc đem rửa sạch rồi luộc qua, sau đó ướp lạnh rồi vận chuyển. Thường thì nấm được ép chân không sẽ đảm bảo chất lượng hơn, tuy nhiên, giá thành bảo quản khá cao và khó vận chuyển. Nhưng dù bằng cách nào đi nữa thì khi đem về phải sử dụng ngay, nếu không nấm sẽ hỏng. Riêng tiền bảo quản và vận chuyển ra Hà Nội, vì là chỗ quen của Trang, mình lấy giá hữu nghị 1,2 triệu đồng/kg, giao hàng tận nhà”, người phụ nữ tên Nhung nói. Không chỉ việc bảo quản khó khăn, chất lượng của nấm cũng được các thương lái “nhắc nhở”. Bởi nấm chỉ tồn tại trong thời gian rất ngắn rồi thối rữa nên ở Hà Nội không có cơ sở nào kinh doanh mặt hàng này. Việc trà trộn những loại nấm khác để rao bán là điều có thể xảy ra. Người mua nếu không có mối quen rất có thể bị móc túi hoặc mua nhầm sản phẩm có độc tính. Anh Hải Long, chủ một đại lý trên đường Huỳnh Tuấn Phát (Phú Mỹ, Q.7, TP.Hồ Chí Minh) cho biết: “Nguồn hàng của nấm mối chính hãng chỉ có ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ, chủ yếu là các tỉnh như Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh… loại này có giá cao nhất. Miền Đông Nam Bộ cũng có nhưng giá rẻ hơn”. Thần dược chữa ung thư chỉ là đồn đoán Việc bị hét giá cao ngất từ các thương lái cộng với thời gian sinh trưởng có phần “kỳ lạ” ấy của nấm mối càng làm tăng thêm lòng tin cho những lời đồn đoán về công dụng chữa bệnh của nó. Nhiều người sẵn sàng bỏ tiền với mong muốn chữa bệnh cho dù chưa có nguồn tin nào làm căn cứ. Chị Nguyễn Lan (khu đô thị Xa La, Hà Đông, Hà Nội) bị ung thư vú, kể, bà nội chị ở quê bảo phải cố tìm mua nấm mối về mà ăn. Ở quê có người bị ung thư dạ dày giai đoạn cuối do uống nhiều rượu. Đi hết cả chục bệnh viện rồi vái tứ phương nhưng không khỏi, về nhà chờ chết. Nhưng từ khi mua nấm về ăn có hơn tuần, tự nhiên tỉnh táo, hết đau bụng. Khi đi khám lại, bác sỹ báo bệnh tình đã thuyên giảm. Nó quý hiếm lắm, có thể chữa được ung thư vú, ung thư dạ dày, thậm chí chữa được bệnh loãng xương, làm người trẻ lâu nên chị lùng bằng được 3kg về dùng, tốn gần 5 triệu đồng mà bệnh tình vẫn chẳng chuyển biến gì. Sau khi nghe đồn về tác dụng nấm mối, anh Tùng (Nghĩa Tân, Cầu Giấy, Hà Nội) bày tỏ quan điểm: “Tôi chưa biết loại nấm này có công dụng thần kỳ đến đâu, nhưng nghe mọi người kể loáng thoáng về khả năng trẻ hóa và giúp tăng trí nhớ nên cũng muốn thử. Ngạc nhiên vì giá nó hơi cao nhưng cũng đang nhờ mua về cho gia đình ăn một lần cho biết”. Đem câu hỏi về công dụng thực sự của loại nấm được nhiều người tôn làm “thần dược” này trao đổi với bác sỹ Nguyễn Việt Nga -Giám đốc trung tâm Y học cổ truyền Việt Nga, bác sỹ Nga cho biết: “Hiện tại, người dân không chỉ riêng Hà Nội đang có những tin đồn thất thiệt về khả năng chữa ung thư và cải lão hoàn đồng của nấm mối. Thực tế, nấm mối là sinh vật có nhiều trong các tỉnh miền Tây. Nó được ưa chuộng và được cho là loại nấm ngon bậc nhất của Việt Nam. Đặc biệt, nó rất dai và ngọt, hơn nữa nó còn có rất nhiều các loại axit amin. Vì vậy nên mọi người mới đua nhau tìm mua. Tuy nhiên, do chỉ có thể phát triển tự nhiên, tần suất xuất hiện lại rất ngắn nên khan hàng làm cho nó trở nên khá đắt. Các đầu nậu nhân đó đẩy giá lên cao chứ thực tế nó không chữa được ung thư như mọi người đồn đoán. Cũng chưa có một tài liệu nào chính xác nói về công dụng chữa bệnh của loại nấm này”. Trung Dũng – Nguyễn Xuân