Người dân các tỉnh miền Tây đang thu hoạch khấm khá vì giá nấm mối tăng gần gấp đôi năm trước.
Nấm mối thuộc họ Lyophyllaceae, mọc tự nhiên trong đất thịt và chỉ sinh sôi ở những khoảnh đất có gò cao – nơi có ổ mối trú ngụ. Nấm mối thường rộ vào đầu mùa mưa và chỉ kéo dài thời gian sinh sôi khoảng một đến 2 tháng, từ tháng 5 đến tháng 7 âm lịch. Các tỉnh miền Tây đặc biệt là Bến Tre, Tiền Giang, Hậu Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ và một số tỉnh Đông Nam Bộ như Đồng Nai, Bình Phước là “cái nôi” của nấm mối.
Mùa rộ năm nay, do sản lượng thu hoạch chỉ bằng 50% năm trước nên giá nấm được đẩy lên cao. Ngay tại vườn giá từ 200.000 đến 300.000 đồng một kg, giá tại các chợ đầu tỉnh vào khoảng 450.000-500.000 đồng, tăng gần gấp đôi năm trước. Khi xuất lên các siêu thị, chợ trên TP HCM giá dao động từ 600.000 đến một triệu đồng một kg nhưng vẫn không đủ cung cấp, đặc biệt là cho khách hàng Việt kiều mua số lượng lớn để mang ra nước ngoài.
Nấm mối có vị ngọt đậm đà, khi chế biến không cần thêm bất cứ gia vị hay nước dùng. Muốn chế biến món ăn ngon phải lựa loại búp dù. Nấm mối thường chỉ nhú vào khoảng 3-4h sáng. Muốn hái được loại búp dù, thân mập không bọng, phải canh hái vào khoảng rạng sáng khi mặt trời chưa mọc. Qua đến giữa trưa là nấm nở bung rồi tàn, mối con bò lên ăn rục thân.
Theo nông dân miền Tây, ở đâu có ổ mối, ở đó có nấm mối. Nấm mối thường mọc dưới tán dừa, tán chuối, ở nơi ẩm ướt nhưng lại kỵ chỗ thấp. Ổ mối thường quần tụ dưới gốc cây, khi hái nấm phải dùng một cây dùi nhọn bằng tre xắn xuống đất để hái cả cây nấm. Nếu dùng dao sắt có mùi kim loại là ổ mối sẽ dời đi ngay. Người hái nấm phải thật khéo léo, không động đến ổ mối hay đạp lên gốc là nấm sẽ không mọc nữa.
Món ăn từ nấm mối được coi là đặc sản không chỉ với người dân bản xứ mà còn là mục tiêu săn lùng của giới sành ăn. Có hàng trăm món được chế biến từ nấm mối, trong đó để giữ được trọn vẹn hương vị của nấm thì có thể chế biến món cháo nấm mối, nấm mối xào lá cách, nấm mối kho tương, nấm mối kho nước cốt dừa, bánh xèo nấm mối, nấm mối quấn lá lốt…
Ngoài công dụng chế biến món ăn, nấm mối còn là bài thuốc giúp thanh nhiệt, trị nhuận tràng, tăng tiết sữa cho phụ nữ sau sinh, hỗ trợ điều trị tăng huyết áp, giúp ngon miệng, dễ ngủ, tiêu hóa tốt.