Cũng giống như loại nấm mối thiên nhiên quí hiếm ở miền Tây (Bến Tre, Tiền Giang), khi những cơn mưa đầu mùa trút xuống nơi đảo Ngọc (Phú Quốc) thì nơi rừng tràm (dưới những gốc, lá cây tràm mục) lũ nấm tràm lại xuất đầu lộ diện.
Nếu có dịp đến Phú Quốc vào mùa mưa, mời bạn hãy khám phá cho được những món ăn độc đáo từ loại nấm này.
Nấm tràm là loại nấm có hình dáng như cái ô, mặt bên ngoài có màu nâu tím, phần bên trong trắng mịn, vị nhân nhẩn ngọt hậu. Nấm tràm chỉ mọc một lần trong năm khi những cơn mưa đầu mùa ( khoảng tháng 4 – 5 âm lịch). Nấm tràm chỉ nở rộ và kéo dài khoảng 1 tháng là hết. Theo kinh nghiệm của người dân nơi đây cho biết, nấm tràm có 2 loại: Nấm tràm nước là loại nấm có tai nhỏ mọc từ (gốc, lá mục) từ cây tràm nước (tràm dùng làm cừ trong xây dựng), có hương vị thơm ngon. Nấm tràm có tai nấm lớn (như nón tai bèo) là nấm mọc từ cây tràm bông vàng mục, có chất lượng kém ngon hơn.
Theo Đông y, nấm tràm có tác dụng chữa trị mệt mỏi, cảm cúm, nhức đầu, bổ nội tạng nhờ chất tinh dầu tràm; vị đắng của nấm có tính chất thanh nhiệt, giải độc, giã rượu. Riêng trong việc chế biến món ăn, nấm tràm là một loại nguyên liệu chủ đạo, qua bàn tay tài hoa của các bà nội trợ giúp món ăn được “thăng hoa” như: nấm tràm nấu cháo tôm, mực, nấm tràm nhúng lẩu hải sản, xào tôm, mực, sò, ốc. Nhưng, món ăn gây ấn tượng nhất đối với tôi khi đến nơi đây là: Nấm tràm nấu canh thịt gà.
Chế biến món ăn này rất dễ dàng nhưng phải cần tinh tế trong khâu nêm nếm, nhất là phải biết cách xử lý nấm tràm để không bị đắng. Trước hết, nấm tràm hái được (hoặc mua ở chợ) về, dùng dao bén gọt sạch chân, chẻ đôi (nếu nấm lớn), rửa sạch có pha ít muối sát trùng, để ráo. Lưu ý: Nếu nấm phơi khô nên ngâm nước cho nở và xả nhiều lần nướccho sạch cát. Bắc nồi nước sôi nhúng nấm cho bớt vị đắng, vớt ra rổ, để sẵn. Gà ta khoảng 1,5 kg (ngon nhất là gà thả vườn) vì thịt ngọt, săn chắc mua về làm sạch, chặt đôi, xắt từng miếng vừa đũa gắp. Rau cần tàu xắt khúc để ra dĩa. Kế đến, bắc nồi nước lên bếp (với lượng nước vừa đủ) thả gà đã sơ chế vào nấu vừa chín tới, rồi cho nấm tràm vào nấu chín. Chờ nước sôi vài dạo, nêm nếm gia vị (muối + bột nêm + bột ngọt) cho vừa ăn. Cuối cùng, cho rau cần xắt khúc vào, nhắc xuống múc ra tộ và dọn lên bàn. Nhớ thêm chén nước mắm ngon nguyên chất, trong đó có có vài trái ớt hiểm chín là xong!…
Bữa ăn đã sẵn sàng, cơm nóng bới ra chén. Dùng đũa gắp một miếng thịt gà cùng tai nấm tràm chấm vào chén nước mắm đưa lên miệng nhai chậm rãi, ta sẽ cảm nhận vị ngọt dai, béo của thịt gà; vị giòn, nhân nhẩn và mùi thơm đặc trưng của nấm tràm thấm vào vị giác… Và, một miếng cơm nóng gạo mới dẻo thơm vào nữa, khiến ta không thể nào quên được một món ăn độc đáo nơi đảo Ngọc trong dịp hè này!.