Ẩm thực An Giang, Ẩm thực Bạc Liêu, Ẩm thực Bến Tre, Ẩm thực Cà Mau, Ẩm thực Cần Thơ, Ẩm thực Đồng Tháp, Ẩm thực Hậu Giang, Ẩm thực Kiên Giang, Ẩm thực Long An, Ẩm thực miền tây, Ẩm thực Sóc Trăng, Ẩm thực Tiền Giang, Ẩm thực Trà Vinh, Ẩm thực Vĩnh Long
Cá thiểu kho quẹt – món dân dã chân quê!
Được thiên nhiên ưu đãi, Đồng bằng sông Cửu Long lắm cá, tôm. Những loại cá lòng tong, cá kèo, cá chốt, cá linh, cá thiểu v.v… ngày xưa giá thật rẻ và ít người mua để chế biến món ăn. Bởi thế, có những câu thành ngữ đã đi vào kho tàng văn học bình dân, đến nay được xem như là minh chứng của một thời vang bóng.
Cụ thể như đi xem hát cải lương (hay hát bội) mua vé hạng chót, ngồi xa sân khấu xem gọi là “vé hạng cá kèo”; còn đám trẻ nhỏ quậy quạng được mọi người khinh rẻ gọi là “đám lòng tong, lục chốt”. Riêng, con cá thiểu mỗi khi chị đi chợ mua về, bị má “chê đè” bằng câu “Cá linh, cá thiểu, ai biểu mày mua?”. Qua đó, chúng ta thấy giá trị con cá thiểu lúc bấy giờ như thế nào?.
Nay, trên đà phát triển dân số cùng với nạn khai thác bừa bãi nguồn lợi thủy sản, cá, tôm ít dần đi, nên con cá kéo, cá linh, cá thiểu v.v… đã lên ngôi và chễm chệ đi vào nhà hàng, quán ăn thành những món “đặc sản” nhớ đời.
Cá thiểu là loại cá nước ngọt, sống ở tầng nước trung bình. Cá xuất hiện nhiều vào mùa lũ (tháng Chín – Mười âm lịch) ở Đồng bằng sông Cửu Long. Mỗi khi trời có gió, cá chạy nhiều là người dân sống ở nơi đây dùng nhủi (*) để đánh bắt. Cá thiểu có thân dẹp, lớn cỡ 2 ngón tay người lớn, vảy li ti óng ánh màu trắng bạc, thịt cá béo, thơm ngon, và được xem như là đặc sản của miền Tây mùa nước lũ. Cá thiểu chế biến được các món ăn như: muối chiên, kho sả ớt nước cốt dừa…, nhưng gây ấn tượng trong tôi nhất phải kể là: Cá thiểu kho quẹt.
Tôi còn nhớ như in, lúc bấy giờ, gia đình ba má tôi là công nhân với số lương “ba cọc ba đồng” không đủ sống, nên việc chi tiêu trong gia đình rất dè sẻn. Cứ sáng sớm, má ra chợ mua những mớ cá vụn với giá rẻ; trong đó có cá thiểu về chế biến món ăn cho cả nhà thưởng thức.
Theo má ngày ấy, muốn mua được cá còn tươi, giá rẻ phải đi chợ sớm vì cá thiểu lên khỏi mặt nước là chết ngay. Dùng dao bén cắt vi, kỳ, bỏ ruột (không đánh vảy, vì vảy cá nhỏ khi rửa vảy tự trôi đi). Cho cá vào rổ, lấy lá chuối tươi xé nhỏ chà xát rửa sạch, để ráo. Kế đến, cho cá vào chảo nhỏ ướp gia vị (đường + nước mắm + tiêu + ớt) vừa khẩu vị. Đặt chảo lên bếp dưới ngọn lửa liu riu cho đến khi nước ướp rút vào cá sền sệt, cá mềm, nhắc xuống. Cuối cùng, thêm một ít mỡ (dầu), một ít tiêu xay, trái ớt sừng chín vào là xong!. Món nầy mà ăn nóng với canh khoai mỡ thì càng tuyệt!…
Nếu có dịp về Đồng bằng sông Cửu Long trong những ngày này, mời bạn hãy khám phá cho được món cá thiểu kho quẹt thơm ngon và hấp dẫn. Và, tôi tin chắc khi ra về, bạn sẽ nhớ mãi món ăn “dân dã chân quê” nơi miền Tây hiền hòa và mến khách!…
